Dieta niskobiałkowa jest jedną z diet leczniczych i powinna być prowadzona pod kontrolą lekarza. Stosowana jest w m.in. w chorobach nerek, wątroby, czy wrodzonych chorobach metabolicznych jaką jest fenyloketonuria. Jej celem jest ograniczenie spożycia produktów białkowych, które prowadzą do wytwarzania się w organizmie toksyn obciążających chore narządy.
Dieta niskobiałkowa – kiedy stosować?
Produkty niskobiałkowe są zalecane osobom chcącym ograniczyć podaż białka w jadłospisie, ze względu na stwierdzone problemy z nerkami, wątrobą lub pęcherzykiem żółciowym. Białko rozkładane w organizmie powoduje powstanie toksyn, zmuszających chore narządy do wzmożonej pracy. Dieta z uwzględnieniem produktów niskobiałkowych jest również stosowana w fenyloketonurii polegającej na nieprawidłowej przemianie aminokwasu – fenyloalaniny. W przypadku wykrycia tej choroby należy jak najwcześniej wprowadzić odpowiednią dietę.
Zdrowe osoby potrzebują ok. 1g białka na kilogram masy ciała w przeciągu doby. Ta wartość może być wyższa (np. u sportowców). Chorzy chcący stosować dietę niskobiałkową powinni ograniczyć się do 0,5 – 0,7g białka na kilogram. Co ważne, decyzję o ilości spożywanego dziennie białka powinien podjąć lekarz.
Dieta niskobiałkowa w fenyloketonurii – co można jeść?
Do produktów dozwolonych zalicza się wybrane warzywa i owoce, cukier, miód, oliwę, oleje roślinne, margarynę bezmleczną, herbatę, wodę. Zalecane jest włączenie produktów niskobiałkowych, które można kupić w wyspecjalizowanych sklepach, takich jak mąka niskobiałkowa, chleby, kaszki oraz makarony niskobiałkowe. Ta dieta nie wymaga wyeliminowania z pożywienia słodyczy, ale warto sięgać po produkty z ograniczona ilością fenyloalaniny (np. niektóre ciastka, pierniczki bezglutenowe). Ważnym elementem diety są preparaty niskobiałkowe, które pomagają pokryć dzienne zapotrzebowanie na białko.
Do produktów zabronionych, czyli bogatych w fenyloalaninę należą: mleko i przetwory mleczne, rośliny strączkowe, tradycyjne produkty zbożowe, mięso i przetwory, ryby i owoce morza, jaja, żelatyna, nasiona, aspartam.
Warto pamiętać o właściwym sposobie przygotowywania posiłków. Zamiast smażenia powinno się je robić na parze lub piec (bez dodatku tłuszczu, np. w rękawie foliowym).
W przeciwieństwie do innych sposobów odżywania (np. diety wegetariańskiej, którą może stosować właściwie każdy), dieta niskobiałkowa jest dietą leczniczą. Ograniczanie protein u zdrowych osób może prowadzić do braku aminokwasów (szczególnie tych, których organizm nie jest w stanie sam syntetyzować) i zaburzenia procesów metabolicznych.